HEB VERTROUWEN

 Het was Kerstmis 2023 en ik zat met Missy in mijn appartementje. Mijn vader werd in 1962 overreden door een vrachtwagen. Op een mistige decemberdag toen hij met zijn fiets voor het stoplicht stond te wachten. De politie en de ambulance kwamen en zijn laatste woorden waren: 'Er moeten nog postzegels op de brief.' Hij werd naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis gereden waar de nonnetjes de hele nacht aan zijn bed hebben gebeden. Het was kantje boord. Hij had een schedelbasis fractuur die in die tijd meestal dodelijk was. Hij zei als ongelovige altijd: 'De nonnetjes hebben mijn leven gered.' En: 'Het was mijn tijd nog niet.'Een buurvrouw zei: 'Hopelijk is hij voor Kerstmis thuis.' 'Dat is wel het laatste dat me interesseert', zei mijn moeder. Die hield niet van sentimentele onzin.  Zij was in verwachting van de jongste.

Mijn vader was amateur-fotograaf en gebruikte altijd de zelfontspanner. Ik hielp hem in de donkere kamer. Hier vieren we Sinterklaas. Ik geloof dat mijn broertje twee weken hiervoor geboren is. In de boekenkast: Slauerhof en, natuurlijk, Erasmus en De Lof der Zotheid.

Ik dacht: 'Weet je wat, ik vier Kerstmis met mijn joodse vrienden op YouTube.' Ik ben geabonneerd op het kanaal Surviving The Survivor. Meestal behandelt de presentator Joel criminele zaken soms bijgestaan door zijn moeder Karm. Karm heeft als klein meisje de holocaust overleefd. Ze woonde in een klein dorpje in Joegoslavië aan de grens van Hongarije toen de moffen binnen vielen. Alleen Karm en haar moeder wisten via een tunnel te ontsnappen. Karm is van 1939. Ze werden veilig gesteld in een klooster. Karm zegt ook: 'De nonnetjes hebben mijn leven gered.' Ze was dus 6 jaar toen de oorlog afgelopen was. Ze had alleen haar moeder nog. De rest van de familie is vergast in de kampen. Na haar middelbare schooltijd ging Karm psychologie studeren in Genève waar ze een hele leuke Amerikaan ontmoette. Roy. Ze ging met hem mee naar Amerika, trouwde en kreeg drie kinderen. Ze had haar eigen praktijk als psychologe. Roy is onlangs overleden en dat valt haar zwaar.

Joel en zijn moeder Karm. Zij heeft een zwaar Oost-Europees accent. Ze wonen in het warme Florida

Maar ze mag graag haar licht laten schijnen op de psyche van de crimineel. Dat fascineert mij ook. Niet de misdaad maar wat gebeurt er in je hoofd als je besluit het recht in eigen handen te nemen en iemand, die je in de weg staat, te vermoorden. Wat bezielt zo iemand? Waarom gaat de ene op een fatsoenlijke manier scheiden en zet de kinderen op de eerste plaats. En waarom besluit de ander de partner met de hulp van een nette familie en een hitman de ex-echtgenoot voor zijn deur in zijn gezicht te schieten. Die zaak behandelen we nu. Een keurige, joodse familie die het niet kon hebben dat de kinderen aan de vader werden toegewezen. Het is een Shakespearean drama ondertussen want elk familielid speelt een rol. De moeder, oma van de kinderen, is de drijvende kracht. Wat voor effect dit op de kinderen zal hebben daar staat oma nooit bij stil want oma wil altijd winnen. Ze werd, 10 jaar na dato, in de boeien geslagen op het vliegveld net toen ze het vliegtuig instapte met haar man. Een enkeltje, a ida, naar Vietnam. Je moet de zaak volgen om te begrijpen hoe krankzinnig en fascinerend slecht deze mensen zijn.

De vermoorde Dan Markel. De daders hebben levenslang behalve twee. Ex-vrouw Wendi beweert van niets te weten. En opa houdt zich ook van de domme. Matriarch Donna, die het woord Nee niet kent, zit in voorarrest. 

Maar met de kerst namen we even pauze. Joel en Karm vieren geen kerst maar Hanukkah. Ze besloten een uitzending te maken voor de alleenstaanden. Ik ging ervoor zitten. Het werd een catastrophe. Technisch ging alles mis. Beelden bevroren, vragen werden gesteld maar het antwoord werd niet gehoord. En Karm en Joel praatten ook nog eens over elkaar heen. Het was geen doen.

Ik zat wel na te denken over de verschillende tradities. De een viert Kerstmis, de ander Hanukkah en de derde het feest van het licht. Want dat is het oorspronkelijk. De dagen gaan lengen. En als er een God is, is dat de God van iedereen. Karm en Joel hadden het over hoe belangrijk hun 'faith' is. Joel was als kind jaloers op de christenen met hun kerstboom en cadeautjes. Maar met Hanukkah krijgen de kinderen acht dagen lang elke dag een cadeautje dus het komt praktisch op hetzelfde neer.

Ik moest ook aan Gerard Reve denken wiens 100e geboortedag we dit jaar vieren. Hij sleepte als kind van communisten een afgedankte kerstboom zijn kamertje in.

Kortom, uiteindelijk worden we misschien allemaal door nonnetjes gered. Alhoewel, ik heb ook afvallige katholieke vrienden die ernstig zijn mishandeld door nonnetjes. Tenslotte komt alles neer op medemenselijkheid. Je hebt het of je hebt het niet. Een heel gezin dat bereid is de schoonzoon uit de weg te ruimen met hun joodse normen en waarden. Of heidenen met als enig doel: als de kinderen maar gelukkig zijn. Geloof is een dun laagje chroom.